Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İle Aile Olmak
- KAVRAMLAR:
Biyolojik Cinsiyet (Sex):
Erkekle kadın arasında duygusal/psikolojik anlamda farklar bulunmaktadır. Bebeğin cinsiyetini erkekten gelen sperm hücresi belirlemektedir.
| Erkek | Kadın |
| Aile Reisi | Aileye Bağımlı |
| Özgür | Hamarat-Duyarlı |
| Korumacı | Sadık-Tutkulu |
| Cesur-Mert | Özverili |
| Yiğit | Üretici-Neşeli |
| Ocağı yakan | Ateşi canlı tutan |
| Atılgan-Cesur | Narin-Şefkatli |
| Güçlü | Sevecen |
Biyolojik cinsiyet (sex); kadın ile erkek arasındaki biyolojik/fizyolojik farklılıkları esas alan bir sınıflandırma kavramıdır. Bir insanın erkek veya kız olarak doğması onun gelecekteki hayatını belirleyecektir.
| Biyolojik Cinsiyet |
| Doğuştan gelen biyolojik-fizyolojik nitelikleri ifade eder |
| Erkeklik veya kadınlığı tabiat tayin eder, sonradan öğrenilmez |
| Erkeklik ve kadınlık genler, üreme organları, hormonlarla açıklanır |
| Erkek ve kadın kimlikleri evrenseldir |
Dünyadaki Cinsiyetle İlgili Tartışmaların Temelinde “İnsan” Kavramı ve İnsan Hakları Teorisi Vardır:
Bugün Türkiye’de aile, toplumsal cinsiyet eşitliği gibi meseleler İstanbul Sözleşmesi üzerinden tartışılıyor. Oysa problemin kökeninde Batı’nın “insan” kavramı ve bu kavrama yaslanan “insan hakları” teorisi vardır. 6284 sayılı yasa mülga olsa bile Türkiye’de “aile” kurmanın önündeki büyük engeller kaldırılmış olmaz.
İslâm’ın ve Türk kültürünün “Erkek” Kavramı Batı’nın “İnsan” ve/veya “Eril” Kavramına İndirgenemez:
İslâm ve Türk Kültüründe Erkek Kavramları
| Recul | Zekât veren, Allah’ı unutmayan |
| Feta | Muvahhid, Namusunu Koruyan, Zina etmeyen, Helal Kazanan |
| Gazi | Allah için cehdeden |
| Ahî | Allah için kardeşlik yapan, doğru söyleyen, miskin/yetim/esire sofra açan |
| Ahi | Yiğit, civanmert |
| Alperen | Yiğit, nizam-ı âlem davası için cehdeden |
| Herif | Zanaatkâr, helal geçim sahibi, esnaf teşkilatlanmasının neferi |
| Asgar-Asker | Er. Dîvânü Lügâti’t- Türk’te: “Kuş kanatın er atın.” |
| Eren | Er, eren, yiğit, asker. |
Kur’an’da Batı’da doğan feminist teorinin dikkate almadığı “iki erkek” ve “iki kadın” tipleme bulunmaktadır. Kur’an, bütün erkeklerin aynı kavramlarla tanımlanamayacağını işaret etmektedir.
İki erkek hangi amelde farklılaştılar?
| Habil | Kabil | Kurban, adaleti yerine getirmek |
| İbrahim | Nemrut | Hanif olmak-Allah’tan başkasına tapmamak |
| Musa | Firavun | Aileyi ve akrabalığı korumak |
| Yusuf | Firavun | Yoksulu, yetimi, miskini doyurmak; iffeti korumak |
| Hz. Muhammed | Ebu Cehil | Kimseyi haksız yere öldürmemek |
| Hz. Muhammed | Ebu Süfyan | Kimseyi haksız yere yurdundan çıkarmamak |
| Recul (24: 37) | Karun | Reculler namazı kılar, zekât verir, Allah’ı tesbih eder |
Toplumsal Cinsiyet (Gender):
Toplumsal Cinsiyet kavramını sosyolojiye kazandıran ismin Ann Oakley olduğu ifade edilmiştir. Toplumsal Cinsiyet terimi İstanbul Sözleşmesi’yle uluslararası hukuk sistemine girmiştir.
| Toplumsal Cinsiyet-Gender | |
| Erkek | Kadın |
| Erkek bıyıklı olur | Kadının saçı uzundur |
| Erkek silah kullanır | Kadın yemek pişirir |
| Erkek ava çıkar, dağdan odun getirir | Kadın ineğe bakar |
| Kamusal alan: erkek para kazanır | Özel alan: kadın çocuk yetiştirir |
| Erkek rengi: mavi-siyah-kahverengi | Kadın rengi: mor-pembe-yeşil |
| Erkek otomobilde şofördür-aktiftir | Kadın şoförün yanında pasiftir |
| Erkek saygın görevlere gelir | Başarılı erkeğin arkasındadır |
| Erkek hâkim-doktor-asker olur | Kadın öğretmen-hemşire olur |
| Erkek sanayici-büyük tüccar olur | Kadın sekreter-muhasebeci olur |
| Erkek ceket-pantolon giyer | Kadın pardösü-etek giyer |
Toplumsal Cinsiyet Rolleri (Gender roles):
Her toplumda erkek ve kadın rolleri yani maskülen ve feminen sayılan davranışlar birbirinden farklıdır:
| Cinsiyet Rolleri | |
| Türk Toplumu | Diğer Toplumlar |
| Eski Türk erkeği pantolon giyer | Eski İskoç erkeği etek giyer |
| Osmanlı erkeği çoğunlukla tek eşlidir | Arap erkeği polijeni-çok eşlidir |
| İslâm kültüründe kadına mehir verilir | Yahudi kültüründe gelin damada drahoma götürür |
| Eski Türk kadınının gelinliği al-yeşildir | Batı’da kadınlar Kilise’de beyaz gelinlikle evlenir |
Sanayi toplumu yapısının giderek bütün dünyayı belirlemesine bağlı olarak Batı-dışı dünyada da erkek ve kadının toplumsal cinsiyet rolleri tek tipleşme karakteri göstermektedir. Bütün insanlık simgesel bir kimlik dayatmasına uğratılmaktadır. Bebeklikten itibaren kızlara “pembe”, erkeklere “mavi” renkli elbiseler giydirilmekte, oyuncaklar alınmaktadır. Masallarda “beyaz atlı prens”, “uyuyan güzel”i öperek kurtarmaktadır. Tüm toplumsallaşma süreçleri erkeği kamusal alana, kadını ise özel alana doğru koşullamakta ve cinsiyetçi bakış açılarını pekiştirmektedir (Ersöz, 2016: 26-27).
Toplumsal Cinsiyet’in Ayrımcı Hiyerarşisi:.
- Yatay Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı
- Dikey Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığı. (Ersöz Aysel Günindi, Toplumsal Cinsiyet Sosyolojisi, Anı Yayıncılık, 2016)
- TCE TEORİSİ CİNSİYET KİMLİKLERİNİ VE ROLLERİNİ NASIL ETKİLİYOR?
TCE, toplumumuzun yapısını BEŞ ETKİ ile değiştirmektedir:
Birinci Etki: Uluslararası Sözleşmelerle İç Hukukta Mevzuat Değişiklikleri ve Yerel Mahkeme Kararları.
CEDAW-Medeni Kanun-4320 sayılı yasa-Ceza Kanunu: Süresiz Nafaka
Süresiz Nafaka
Yeni Medeni Kanun
Evin Reisi Düzenlemesi
Mal Rejimi Düzenlemesi
4320 sayılı yasa
5237 sayılı ceza yasası
İstanbul Sözleşmesi-6284 sayılı yasa-Ev İçi Şiddet: Meşru Nikâh Aranmamaktadır
İkinci Etki: Kadın ve erkekleri birbirine benzeştirerek cinsiyetsizleştirmeye yönelik resmi ve gayr-ı resmi çalışmalar.
Üçüncü Etki: Dinde ve dilde TCE “eğitim” çalışmaları:
| Dilde TCE | Dinde TCE | ||
| Bayan | Kadın | İnsanın atası Âdem | İnsan nefs-i vâhideden yaratılmıştır |
| Âdemoğlu | İnsan evladı | Peygamberler erkektir | Hz. Meryem’e vahiy indirildi, kadın peygamber olur |
| Bilim adamı | Bilim insanı | Erkek kadınlara imamdır | Allah insanı halife yarattı kadın imam olur |
| Annesi onu iki yıl emzirdi-Bakara 233 |
Kadının çocuğunu emzirme yükümlülüğü yoktur. Peygamber’i süt annesi emzirmiştir |
Dördüncü Etki: Giderek büyüyen lbgti (lezbiyen, gey, biseksüel, trans, interseks) bireylerden oluşan beşerî toplumsal zemindir.
- Aile kurmanın önünde yasal engeller bulunmaktadır.
- Öğrenci kitle büyütülerek cinsel yönelime açık bir bekârlık imal edilmektedir.
Beşinci Etki: Transhumanist çalışmalar.
- Yapay Zekâ
- Posthuman
- AİLEYİ NASIL KURACAĞIZ?
Milletler aile temelinde varlıklarını sürdürür ve devlet kurabilir: Kural olarak bütün toplumların temeli ve hayatını sürdürebilme kabiliyeti aileye bağlıdır. Batı’da toplumun temeli “aile” olmaktan çıkarılmıştır:
Toplumu kadın temelinde değil aile temelinde inşa etmek devletin görevi ve varlık sebebidir. Devlet gençliğin evlenmesinin önündeki engellere yol vermemelidir.
